Zeer algemeen voorkomend. Lengte: 14 tot 16 cm. Periode: het hele jaar door te zien.
Bovenzijde mannetje is roodbruin en het vrouwtje bruin. Donkere lengtestrepen op de rug. Onderkant is vaalwit of grijs. Over de vleugels loopt een witte streep. Kruin van het mannetje is grijs. Hij heeft een zwarte keelvlek. Het geluid is het typische tjilpen. Daardoor merk je snel dat ze in de buurt zijn. Ze hebben zich aan de mensen aangepast en broeden vrijwel overal waar mensen wonen. Doordat moderne huizen vaak geen nestgelegenheid meer bieden is de populatie huismussen in Nederland meer dan gehalveerd.